Kiedy należy nosić obuwie ochronne?

W wielu zawodach zachodzi ryzyko czasowego uszkodzenia ciała, trwałego uszczerbku na zdrowiu, a nawet śmierci. Dotyczy to przede wszystkim aktywności zawodowych związanych z szeroko rozumianym przemysłem. Podobne zagrożenia mogą powstawać również podczas pracy w zakładach wytwórczych, w magazynach, na halach produkcyjnych i w wielu innych miejscach. Kluczowe staje się zatem zastosowanie odpowiednich środków ochrony, które będą takie ryzyko ograniczać. 

Zgodnie z obowiązującym w naszym kraju Kodeksem Pracy z dnia 26 czerwca 1974 r. (Dz. U. 1974 Nr 24 poz. 141) pracodawca jest zobowiązany do zapewnienia swoim pracownikom bezpieczeństwa i higieny pracy podczas wykonywania obowiązków służbowych. Kluczowe jest tutaj zastosowanie właściwych środków ochrony indywidualnej, które ograniczą ryzyko niebezpiecznych wypadków i będą zabezpieczać przed niekorzystnym działaniem różnych czynników występujących na konkretnym stanowisku pracy. Do takich środków zaliczamy między innymi odpowiedni strój oraz buty robocze.

Czym różnią się buty o funkcji ochronnej od roboczych?

Warto w tym miejscu wyjaśnić, że nie każde wykorzystywane w pracy obuwie robocze jest jednocześnie obuwiem ochronnym. Istnieje tu zasadnicza różnica, o której warto pamiętać. Obowiązujące w Polsce przepisy mówią, że buty robocze to obuwie stosowne podczas wykonywania czynności zawodowych w celu ochrony obuwia własnego pracowników albo ze względu na konieczność spełnienia określonych wymagań sanitarnych, higienicznych lub technologicznych, ale nie posiadające właściwości ochronnych. Natomiast obuwie ochronne musi spełniać odpowiednie wymagania pod względem bezpieczeństwa. Zastosowane w nim rozwiązania powinny odpowiadać zagrożeniom występującym na konkretnym stanowisku pracy. Cechują się występowaniem podnoska, który zabezpiecza stopę przed urazem na skutek uderzenia z siłą 200 J, a często również odpornością na działanie rozpuszczalników organicznych i innych substancji chemicznych, właściwościami antypoślizgowymi, podeszwą odporną na przebicie i wieloma innymi właściwościami.

Rodzaje butów do pracy

Buty ochronne mogą łączyć wiele różnych cech i zabezpieczać przed kilkoma zagrożeniami jednocześnie. Dla przykładu obuwie ochronne 9-002A posiada wbudowany stalowy podnosek i charakteryzuje się odpornością na oleje organiczne. Jest też odporne na przebicie od podłoża oraz cechuje się ograniczoną przepuszczalnością i absorpcją wody. Zaletą tego obuwia są też właściwości elektrostatyczne i absorpcja energii w części piętowej buta. Ochrona stopy przed wieloma zagrożeniami poprzez łączenie różnych cech i właściwości obuwia ochronnego to częsta praktyka. Przy wyborze najlepiej dopasowanego do konkretnych warunków obuwia należy posługiwać się przyjętymi normami oraz oznaczeniami. I tak norma:

• EN ISO 20345 określa podstawowe i dodatkowe wymagania dla obuwia bezpiecznego oznaczonego symbolem S, które zostało wyposażone w podnosek ochronny zabezpieczający przed uderzeniami do 200J oraz zgnieceniem do 15 kN;
• EN ISO 20347 określa wymagania dla obuwia zawodowego oznaczonego symbolem O, które od obuwia bezpiecznego odróżnia brak podnoska zabezpieczającego przed zderzeniem i zgnieceniem;
• EN ISO 20349 określa wymagania dotyczące obuwia chroniącego przed zagrożeniami termicznymi;
• EN ISO 61340-4-3 określa wymagania dla obuwia elektrostatycznego.

Obowiązek noszenia obuwia roboczego - kto musi korzystać z obuwia ochronnego?

Obuwie robocze o charakterze ochronnym znajduje zastosowanie w wielu zawodach. Jego stosownie nieodzowne jest między innymi na placach budowy, w magazynach oraz w warsztatach samochodowych. Specjalistycznego obuwia używają też elektrycy. W ich przypadku znajdują zastosowanie buty, które wykazują właściwości elektroizolacyjne i umożliwiają pracę przy urządzeniach o napięciu przekraczającym 250 V. Obuwie BHP jest również wykorzystywane przez drogowców, dla których szczególnie ważny jest rodzaj materiału, z jakiego została wykonana podeszwa. Bardzo szerokie zastosowanie ma również obuwie robocze bez podnosków. Warto zaznaczyć, że wśród butów roboczych znajdziemy różne rodzaje obuwia, począwszy od sandałów, poprzez półbuty, a skończywszy na kaloszach.